Als zzp’er heb je een goed leven. Je bepaalt zelf wanneer je werkt en met wie je zaken doet. En ook nog eens voor welk uurtarief. Kortom: jij bent de baas. Maar wat nou als de Belastingdienst daar anders over denkt en jou helemaal niet zo zelfstandig vindt? Dan heb je te maken schijnzelfstandigheid. We leggen je graag uit hoe je hier als ondernemer nooit mee in de knoei kan komen.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid is wanneer je zegt dat je een zzp’er bent, maar eigenlijk hetzelfde doet als een werknemer. Misschien dat je nu denkt: wat maakt dat nou uit? Nou, best wel veel. Want vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst hier extra streng op controleren. Ze kijken dan bijvoorbeeld naar je werktijden en het werk dat je doet. Lijkt dat veel op wat een werknemer doet, dan kan de Belastingdienst moeilijk gaan doen. En dat betekent: minder money en juist een hoop hoofdpijn. Moet je niet willen.
Wet DBA: schijnzelfstandigheid onder zzp’ers
Om schijnzelfstandigheid te voorkomen is de Wet DBA (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) in het leven geroepen. Met deze wet kijkt de Belastingdienst niet alleen naar wat je met je opdrachtgever hebt afgesproken, maar ook naar de praktijk. Want bepaal je echt wel zelf wanneer je werkt? En heb je ook andere opdrachtgevers? Of werk je ‘exclusief’ voor één opdrachtgever? Zorg dat alles wat je op papier hebt staan geen kletspraat is. Because they’re gonna know…
Een goed voorbeeld van schijnzelfstandigheid is maaltijdbezorgdienst Deliveroo. Dit bedrijf werkte met ‘zelfstandige’ bezorgers. Op papier leek het helemaal juridisch oké. Toch vond de rechter uiteindelijk dat dit kletspraat was en oordeelde dat er sprake was van schijnzelfstandigheid. Dus zelfs als je een zzp contract hebt kan de Belastingdienst, en de rechter, zeggen: “nope, jij bent een werknemer.”
Criteria schijnzelfstandigheid volgens de Belastingdienst
Oké oké, dus hoe weet je nou of je wel echt zelfstandig bent? Onze vrienden van de belastingdienst hebben een checklist gemaakt waarop ze je oordelen. Komt ‘ie.
- Je bent de baas over je uren. Jij bepaalt hoe, waar en wanneer je werkt. Je klant mag alleen zeggen wat hij voor resultaten wil zien. Hoe jij dat doet is helemaal aan jou.
- Je hebt meerdere opdrachtgevers. Want als je maar voor één opdrachtgever ‘exclusief’ werkt, lijkt dat meer op een baan dan op een zelfstandige opdracht.
- Jij draagt het risico. Gaat een klus mis? Dan voel jij die pijn in je portemonnee. Je investeert ook in je bedrijf met zaken als gereedschap, software, apparatuur of andere tools?
- Je laat zien dat je ondernemer bent. Zo heb je bijvoorbeeld een eigen website, je bent actief op zoek naar nieuwe klanten en weet meerdere opdrachten tegelijkertijd uit te voeren. Beetje marketing kan geen kwaad.
- De facturen komen van jou. Je stuurt facturen voor jouw werk. En ben je ziek? Tuurlijk krijg je dan niet doorbetaald.
Dus check deze punten en vraag jezelf af: ben ik dit, of ben ik stiekem gewoon een werknemer?
Schijnzelfstandigheid boetes
Oké dus stel: jij doet aan schijnzelfstandigheid. Wat gebeurt er dan als de Belastingdienst je catched? Dat gaat pijn doen aan beide kanten.
- Jij als zzp’er:
- raakt je zelfstandigenaftrek en andere belastingvoordelen kwijt. Bye-bye extra money.
- moet mogelijk belasting terugbetalen. Nog minder cash dus.
- kan als ondernemer een stuk minder geloofwaardig overkomen.
- Je opdrachtgever:
- moet alsnog belasting terugbetalen.
- riskeert hoge boetes omdat ze jouw werkrelatie verkeerd hebben beoordeeld.
- kan ook juridisch gedoe opleveren (pff, advocaat inhuren, proceskosten, onzekerheid. Oftewel: hoofdpijn).
Hoe kun je het voorkomen?
Wil je geen hoofdpijn maar het spel gewoon volgens de regels spelen? Begrijpelijk. Hier wat tips!
Voor zzp’ers:
- Zorg dat je meerdere klanten hebt. Exclusiviteit bestaat niet.
- Wees de baas over je uren. Jij bepaalt wanneer je werkt.
- Gebruik je eigen werkspullen. Accepteer geen ‘leen-laptop’ van de opdrachtgever, zelfs al klinkt dat zo chill.
- Blijf straks op je administratie. Hou je uren bij en verstuur die facturen op tijd.
- Zorg dat je afspraken zwart op wit in een contract staan. En hou je ook aan dit contract!
Voor opdrachtgevers:
- Geef de zzp’er vrijheid. Ga niet micromanagen en hou je aan de werkafspraken.
- Blijf niet te lang op dezelfde zzp’er leunen. Maak gebruik van andere zelfstandigen zodat je er niet van één afhankelijk bent.
- Zet alle werkafspraken duidelijk op papier. There can be no misunderstandings.
Veelgestelde vragen over schijnzelfstandigheid
- Wat als ik maar één opdrachtgever heb?
Tja, het kan maar het blijft wel tricky. Zorg dat je wel ondernemersrisico loopt en maak duidelijk aan iedereen dat je zelfstandig werkt. - Mag ik een zzp-contract tekenen maar wel als werknemer werken?
Nope. Zoals we eerder zeiden kijkt de Belastingdienst niet alleen naar hoe je werkt, maar ook naar wat er in je contract staat. De praktijk is key. - Hoe weet ik dat ik safe zit?
Gebruik de checklist van de Rijksoverheid uit dit artikel of vraag ons om advies. Een klein beetje hulp bespaart je een hoop stress.
Liever persoonlijk advies?
We weten dat het veel informatie is. Begrijpelijk als je dus toch nog vragen hebt. Schijnzelfstandigheid is ingewikkeld, daarom helpen we je graag. Wij kunnen jouw situatie bekijken en je zo helpen alles op een rijtje te zetten. Zo kun jij lekker de focus leggen op ondernemen. Dus klaar voor de next level? Vraag advies en voorkom gedoe van de Belastingdienst.
